PKN, czyli Przegląd Kina Niemieckiego

Z jednej strony niemieccy filmowcy nadal rozliczają się z własną, nazistowską i NRD-owską, przeszłością, o czym świadczą tak znakomite dzieła jak „Dwa życia” Georga Maasa, czy „Państwo konta Fritz Bauer” Larsa Kraume’a. Z drugiej, poruszają ważne problemy współczesne, np. kwestię imigrantów jak „Styx” Wolfganga Fischera. Zapraszamy na drugi Przegląd Kina Niemieckiego w Kinie za Rogiem. Mamy dla was 10 filmów, pokaz specjalny z udziałem Katarzyny Trzaski – reżyserki filmu „WIEŚ PŁYWAJĄCYCH KRÓW” oraz – współorganizowany przez Parlament Europejski – seans ze wspomnianym filmem „STYX” – nominowanym do nagrody LUX FILM PRIZE 2018. Zapraszamy.

 

PROGRAM PRZEGLĄDU: PDF

 

Niemiecki jest pierwszym językiem ok. 90-95 milionów ludzi w Europie (co stanowi 13,3% wszystkich Europejczyków), będąc drugim najczęściej używanym językiem ojczystym w Europie po rosyjskim, a przed francuskim (66,5 miliona mówiących) i angielskim (64,2 miliona mówiących). Niemcy są jednym z najważniejszych miejsc w Europie, w którym powstają ciekawe produkcje filmowe, pokazujące szerokie spektrum zjawisk społecznych i politycznych. Problem w tym, że większość tych interesujących dzieł polscy widzowie mogli obejrzeć co najwyżej na festiwalach. Rzadko i na krótko trafiają one do kinowej dystrybucji. Przegląd Kina Niemieckiego to dla płocczan szansa na poznanie ostatnich dokonań twórców zza naszej zachodniej granicy, różnorodności poruszanych przez nich tematów i bogactwa form.

Przeszłość vs. Przyszłość

Nasz przegląd ujęliśmy w dwa nurty. Pierwszy (PRZESZŁOŚĆ) to, naszym zdaniem, silny ostatnio w kinie niemieckim, nurt rozliczeniowy, dotyczącym zarówno tego, co działo się w Niemczech tuż po II wojnie światowej, jak i po upadku Muru Berlińskiego. Drugi to filmy, które opowiadają o tym, na czym polegają różnice między ludźmi i czy są one źródłem naszych kłopotów, czy też może zaproszeniem do wspólnoty. To obrazy stawiające pytania: kim jestem, co mnie kształtuje, dokąd zmierzam, jaki jest świat i jakiego świata pragnę?

Nurt rozliczeniowy reprezentuje niemiecki kandydat do Oscara z 2013 rok – „Dwa życia” Georga Maasa. Film opowiada historię Katrine, której dzieciństwo upłynęło w niemieckim sierocińcu w czasie II wojny światowej, gdzie trafiła jako dziecko Niemca i Norweżki. Po wojnie też nie miała szczęścia: stała się obywatelką NRD. Po latach, po dramatycznej ucieczce przez Bałtyk, odnalazła w Norwegii matkę. Teraz wreszcie jest szczęśliwa, jednak przeszłość, o której tak bardzo chciała zapomnieć, dopada ją wraz z pojawieniem się ambitnego prawnika, który prowadzi śledztwo w sprawie dzieci Lebensbornu. Georg Maas to niemiecki niezależny pisarz i reżyser, na którego wpływ mieli tacy twórcy jak Istvan Szabo, Krzysztof Kieślowski, Wojciech Marczewski czy Andrzej Wajda.

W tym zestawieniu znajdą się również dwa thrillery polityczne dotykające trudnej historii powojennych Niemiec. Pierwszy to „Labirynt kłamstw” Giulio Ricciarelliego – opowieść o młodym ambitnym prokuratorze Johannie Radmannie, który przypadkowo trafia na zeznanie oskarżające nauczyciela z gimnazjum o to, że podczas wojny, jako członek Waffen-SS, był strażnikiem w Auschwitz. W tym czasie była to nazwa, o której wielu w ogóle nie słyszało, a jeszcze liczniejsi chcieli jak najszybciej o niej zapomnieć. Zagłębiając się coraz bardziej w labirynt kłamstw, półprawd i przemilczeń, Radmann stopniowo traci przyjaciół, kolegów i sprzymierzeńców.

Drugi, obsypany nagrodami film to obraz Larsa Kraume’a pt. „Państwo kontra Fritz Bauer”. Oparty jest na biografii Fritza Bauera – prokuratora generalnego landu Hesji, który powrócił do Niemiec z przymusowej emigracji w 1949 roku. Jako Żyd i socjaldemokrata Bauer uciekł tuż przed wojną do Skandynawii. To jemu niemiecki wymiar sprawiedliwości zawdzięcza rozpoczęcie procesów przeciwko zbrodniarzom nazistowskim w latach pięćdziesiątych we Frankfurcie nad Menem i… ujęcie, odpowiedzialnego za masową zagładę Żydów, Adolfa Eichmanna.

W nurcie dotyczącym TERAŹNIEJSZOŚCI i PRZYSZŁOŚCI znalazł się film Doris Dörrie o poszukiwaniu tożsamości i poczucia sensu przez współczesnych Europejczyków. Jej „Fukushima, moja miłość” to opowieść o Marie – młodej, atrakcyjnej i zagubionej dziewczynie, która wyrusza na koniec świata, do Fukushimy, i jako wolontariusz trafia do schroniska, w którym od czasu katastrofy w elektrowni atomowej, mieszkają stare kobiety i starzy mężczyźni. Pozbawieni przez żywioł nie tylko dachu nad głową, ale też świata, który znali, pamiątek przeszłości, radości życia oraz nadziei. Ciekawym filmem drogi ale również komedią jest w tym zestawieniu „Vincent chce nad morze” Ralfa Huettnera. Vincent to 27-latek cierpiący na zespół Tourette’a. Właśnie stracił matkę, a ojciec – ubiegający się o reelekcję polityk – nie jest zainteresowany opieką nad nim. Nękany nieustannymi gwałtownymi tikami i niepohamowanym wykrzykiwaniem wulgaryzmów Vincent trafia więc do zakładu psychiatrycznego. I zostaje dokwaterowany do Alexa, nękanego ciężką nerwicą natręctw, a następnie zaprzyjaźnia się z Marie, chorą na serce anorektyczką. Zbieg okoliczności sprawi, że wszyscy troje znajdą się w samochodzie i… pojadą nad morze. Najciekawsze, jak można się domyślać, zdarzy się w czasie ich podróży.

Kino Młodych również na zamówienie

Filmem drogi jest również „Goodbye Berlin” – nasza oferta specjalna dla płockiej młodzieży – który opowiada historię nietypowej przyjaźni; 14-letniego Maika – samotnika i Tschicka – zbuntowanego rozrabiaki. Jak wiadomo, przeciwieństwa potrafią się przyciągać i szybko okazuje się, że chłopcy nadają na podobnej fali. Tschick kradnie starą Ładę i namawia Maika na szaloną podróż w nieznane – bez mapy, planu i przede wszystkim bez rodziców! Autorem filmu jest Fatih Akin – niemiecki reżyser tureckiego pochodzenia, który w swych filmach obraca się wokół problemu poszukiwania swojego miejsca w życiu i własnej tożsamości w nowej Europie. Pełnometrażowy debiut Akina „Szybko i bezboleśnie” zdobył Złotego Lamparta w Locarno. Prestiżowe nagrody zdobywały także kolejne produkcje: „Głową w mur” otrzymał Złotego Niedźwiedzia w Berlinie, „Na krawędzi nieba” – Złotą Palmę w Cannes.

Ten film możecie zobaczyć podczas przeglądu lub zebrać klasę i umówić się z Kinem za Rogiem na pokaz w innym, dogodnym terminie (przez cały maj). To propozycja dla uczniów ostatnich klas szkół podstawowych i pierwszych szkół ponadpodstawowych. Przed każdym pokazem mamy przygotowane krótkie wprowadzenie do filmu, a dla chętnych nauczycieli – scenariusz do zrealizowania w szkole.

W podobnej formule proponujemy pokazy filmu „Wicher” Katji von Garnier. Kultowy film ostatnich lat o zbuntowanej nastolatce Mice, która zostaje wysłana przez rodziców na wakacje do dawno niewidzianej babci. Tam ma spędzić lato na przygotowywaniach do egzaminów poprawkowych, ale zaprzyjaźnia się z kimś wyjątkowym. dotyka tematów bardzo istotnych w procesie dojrzewania: odkrywanie samego siebie, własnych słabości i mocnych stron, kształtowanie poczucia własnej wartości. Porusza również problematykę więzi z rodzicami i z dziadkami, kwestii przekazów międzypokoleniowych.

Kino niemieckie, ale nie tylko….

W tym roku poszerzyliśmy nieco formułę sięgając po filmy z Francji i Polski. Dlaczego? Ze względu na tematykę lub język. Pokażemy, m.in. „Frantza” – francuskiego reżysera François Ozona. Ten film nie znalazł się w naszym przeglądzie przypadkowo. Po pierwsze, przedstawia on wartości bardzo bliskie dla współczesnych Europejczyków – wolność, równość i szacunek dla różnorodności oraz kultury każdego z krajów wspólnoty. Mówi też o zagrożeniach i wyzwaniach, przed którymi my, Europejczycy, stoimy, tj. budzący się neofaszyzm, ksenofobia i nienawiść.

Po drugie, porywające zdjęcia do filmu kręcono w Görlitz, Quedlinburgu, Wernigerode, Osterwieck i na formacji skalnej Teufelsmauer w Niemczech oraz w Paryżu. Po trzecie, jedną z głównych ról gra niemiecka aktorka – Paula Beer, która zagrała w prezentowanym podczas poprzedniego przeglądu w Płocku filmie „Czterej królowie”, a ostatnio, w nominowanym do Oscara „Werke ohne autor” Floriana Henckela von Donnersmarcka. Po czwarte – Frantz to tak naprawdę remake „Broken Lullaby” (1932) Ernsta Lubitscha – niemieckiego reżysera, żydowskiego pochodzenia. Po piąte, bohaterowie mówią w filmie w połowie po niemiecku, w połowie francusku.
Przede wszystkim film opisuje konsekwencje, bratobójczej wojny, walki dwóch narodów, które znacznie więcej mają powodów do przyjaźni niż nienawiści. Przez to właśnie, w obliczu odradzających się w Europie i na świecie nacjonalizmów, „Frantz” jest filmem na wskroś współczesnym, stanowiącym ostrzeżenie przed budzącym się złem.

Drugą niespodzianką tegorocznego przeglądu będzie zapewne „Wieś pływających krów” Katarzyny Trzaski. To autorka nagradzanych na całym świecie filmów dokumentalnych, absolwentka filologii angielskiej UMK w Toruniu i Wydziału Radia i Telewizji Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach. Jej ostatni film to intrygujący, pełen zaskakującego ale i ciepłego humoru obraz o uduchowionych ekologach z Berlina trafiających na Podlasie jak do Ziemi Obiecanej. Elle, Mario i Jon, w ramach wakacyjnej wyprawy a także poszukiwań miejsc, gdzie ludzie żyją w zgodzie z naturą, zwiedza wschód Polski i trafia na przepiękną podlaską wieś. Wynajmują od pana Stanisława, miejscowego gospodarza zajmującego się hodowlą krów stary drewniany dom. Przybysze z Berlina medytują, modlą się do księżyca, kąpią nago przy studni, współczują zwierzętom hodowlanym, jedzą warzywa wygrzebane ze śmietnika, w ramach oszczędzania pożywienia na ziemi.

Dla miejscowych są bardziej egzotyczni, niż jakiekolwiek osoby znane im z telewizji i filmów. „Wieś pływających krów” to z jednej strony bardzo ciekawy filmowy eksperyment ale równie interesująca dokumentacja procesu realizacji filmu: od przygotowań po późniejsze jego losy, o których – mamy nadzieję – autorka nam opowie po projekcji filmu, gdyż przyjęła zaproszenie na nasz przegląd. Wartością filmu są również piękne kadry Andrzeja Wojciechowskiego, autora zdjęć do ponad 20 filmów dokumentalnych i wielu fabularnych takich jak m.in.: „Moje córki krowy”, „Plan B” Kingi Dębskiej.

Pokazy specjalne

Przygotowaliśmy dwa. Pierwszy to, wspomniany seans „Wsi pływających krów” i spotkanie z reżyserką Katarzyną Trzaską. Drugi to – jedyny bezpłatny – pokaz filmu „Styx” Wlofganga Fischera, który współorganizuje z nami Parlament Europejski. Dlaczego?

„Styx” był nominowany do prestiżowej nagrody LUX FILM PRIZE 2018, którą przyznaje co roku Parlament Europejski. Już samą nominacją do nagrody PE wyróżnienia filmy, które promują kultury europejskie, ukazują ich inność, przy jednoczesnym ukazaniu uniwersalizmu pewnych wartości ważnych dla wszystkich Europejczyków. Filmy wybierane są przez pryzmat spraw, które dotyczą Europejczyków – ich życia, postaw, przekonań i dążeń oraz poszukiwań własnej tożsamości. Wśród jej laureatów byli, m.in. Fatih Akin i Paweł Pawlikowski.

„Styx” w pierwszej chwili wydaje się dokumentem, jednak w rzeczywistości jest mistrzowsko skomponowaną alegorią naszego spolaryzowanego świata i ambiwalencji wobec kryzysu uchodźczego. Główna bohaterka udaje się na wymarzone wakacje – samotną podróż jachtem po Atlantyku; po sztormie natrafia na łódź w niebezpiecznie złym stanie, wypełnioną ludźmi rozpaczliwie potrzebującymi pomocy. Straż przybrzeżna wysyła instrukcje radiowe, polecając, aby w żaden sposób nie reagowała, ponieważ nie posiada odpowiedniego wyposażenia, by pomóc, lecz to koliduje z jej poczuciem społecznej odpowiedzialności. Czy odpłynie bezpieczna, podczas gdy inni toną?

Gorąco zapraszamy. Poniżej znajdą Państwo program i informacje o biletach.

PROGRAM PRZEGLĄDU KINA NIEMIECKIEGO
w Kinie za Rogiem w Płocku

 (w formie PDF wraz z opisami filmów znajdziecie TUTAJ)