Obecni w Europie, praktycznie we wszystkich państwach. Skąd przybyli? Jak wyglądała ich historia? Czemu była historią przemocy? W „Politycznej historia Romów” Przemysław Witkowski wciąga nas w pasjonującą podróż w czasie i przestrzeni, próbując zrozumieć. Zapraszamy na kolejne LiterAkcje – spotkanie z książką i jej autorem.
Romowie – podzieleni na setki klanów i plemion, wędrujący i osiadli, zintegrowani i zachowujący dystans budzą wiele emocji – stylem życia i silnym poczuciem odrębności. Skąd przybyli? Jak wykształciły się ich zwyczaje? Jak wyglądała ich historia i czemu była historią przemocy? Jak, wraz z kształtowaniem się europejskiej nowoczesności, zmieniały się formy represji, którym byli poddawani? Jakie były ich efekty dla tej społeczności? I czy te procedury „dostosowawcze” przyczyniły się ostatecznie do inkluzji Romów? A może przeciwnie? Między innymi na te pytania stara się odpowiedzieć Przemysław Witkowski, który szybko i sprawnie przechodzi od skali makro do mikro, od syntezy wielkich procesów społecznych do reportażu uczestniczącego, od Indii przez Grecję do Polski.
W tle rodzi się i rozwija kapitalizm, wybuchają epidemie i nacjonalizmy, powstają i upadają ideologie, a Romowie trwają, tkając swoją kulturę, kolejne stulecie. Są już 600 lat na kontynencie europejskim, a mimo to regularnie okazują się w historii obiektem foucaultowskich „nadzorować” i „karać” i homo sacer – ludem odartym z praw. Wnioski, które płyną z „Politycznej Historii Romów” są niepokojące nie tylko z powodów czysto humanitarnych.
– Pisanie jej zaczęło się dla mnie, gdy wsiadłem do tramwaju i pojechałem pięć przystanków od mojego mieszkania we wrocławskim śródmieściu, żeby poznać ludzi, którzy mieszkają w romskiej faweli i tych, którzy z nimi pracują. Z czasem jeździłem tam coraz częściej. Okazało się, że nie jestem w stanie napisać tylko o jednym osiedlu, że różne często pozornie odległe sprawy i miejsca, procesy i działania wiążą się w jedną całość, której końcową stacją stały się te zbite z drzwi i dywanów baraki, w których w warunkach urągających godności mieszkały rodziny z dziećmi.
– tłumaczy Przemysła Witkowski – dziennikarz śledczy, politolog, historyk idei, adiunkt w Collegium Civitas; badacz ruchów i grup radykalnych oraz związków ideologii i popkultury. – W efekcie lektur, rozmów z ekspertami i członkami społeczności, a także umieszczenia tych danych w szerszym kontekście przemian i kształtowania się nowoczesności powstała szeroka wielowątkowa struktura, której celem jest podsumowanie naszej wiedzy o losach europejskiej romskiej społeczności, i zrozumienie jej specyficznego charakteru, szczególnie w kontekście europejskich reżimów władzy, kontroli i karania.
Mam zatem: włoskie wyburzenia osad, francuskie deportacje, słowackie mordy policyjne, bułgarskie getta bez prądu i kanalizacji, węgierskie szwadrony śmierci, ukraińskie pogromy, czescy naziści, austriaccy terroryści i wyrastające w wielkich metropoliach Europy favele. Są też: Łuków, Kłodawa, Konin, Oświęcim, Mława, Brzeg, Andrychów, Kęty, Żywiec, Krośnica, Limanowa, Świebodzice – miasta i miasteczka składające się na mapę: tarć, pobić, pogromów, dewastacji i morderstw, które nie trafiają do głównego wydania wiadomości. To tam rodzą się polsko-romskie napięcia. Autor, łącząc reporterską pasję z narzędziami akademika, rysuje siatkę romskich losów i problemów z jakimi borykają się współczesne europejskie ich społeczności.
Przemysław Witkowski będzie gościem LiterAkcji 21 listopada o godz. 18. Wstęp wolny. Podczas spotkania będzie można kupić książkę.
. . .
Przemysław Witkowski wykładał m.in.: w Instytucie Studiów Międzynarodowych, Akademii Wojsk Lądowych im. gen. Tadeusza Kościuszki, Uczelni Techniczno-Handlowej im. Heleny Chodkowskiej i Dolnośląskiej Szkole Wyższej we Wrocławiu. Obecnie uczy w Instytucie Dziennikarstwa i Komunikacji Społecznej Uniwersytetu Wrocławskiego i Collegium Civitas w Warszawie. Publikował i publikuje w gazetach takich jak: „Krytyka Polityczna”, „Przegląd”, „Trybuna”, „Bez Dogmatu”, „Gazeta Wyborcza”, „Przekrój”, „Odra”, „Vice”, „Magazynie Polsko-Niemieckiem DIALOG” oraz w portalu OKO.press, „Visegrad Insight” i w polskiej edycji „Le Monde diplomatique” – który jest wydawcą książki.
